Jouw contactpersoon
Ontwerp & creatie
In het hart van Plantentuin Meise, een voormalig kasteeldomein, ligt midden in de vijver van het Kasteel van Boechout een klein eiland. Een ideale plek om een nieuwe botanische collectie op te huisvesten met diverse water, oever en moerasplanten en bomen van over de hele wereld. Het winnende wedstrijdontwerp van Gijs Van Vaerenbergh architecten in samenwerking met Atelier Arne Deruyter stelde voor het project te realiseren in 2 conceptuele stappen.
Om de water- en moerastuin toegankelijk te maken en de oversteek vanaf de oever mogelijk te maken, werd eerst een 400 m lang, meanderend, betonnen platform gestort doorheen het eiland. Door direct te storten op het bestaande eiland (en op dieper liggende paalfunderingen) werd op een eenvoudige ‘in situ’ manier één grote structuur gemaakt die de hele watertuin doorkruist. Het bestaande eiland diende als ‘bekisting’ voor dit pad.
Het afgraven en ophogen op diverse plaatsen bracht daarna het water binnen in het oorspronkelijk eiland. Het eiland veranderde zo naar een archipel van diverse eilanden, met een ‘microtopografie’ van niveaus vlak onder en boven het watervlak, waardoor een breed spectrum van diverse water- en moerasbiotopen ontstonden: een mangrove, een varenmos, een Elzenbroekbos, een Japanse watertuin, een binnenpoel ...
Tegelijkertijd kwam door het afgraven de betonnen constructie los van de grond, en veranderde die in een 400 m lange, meanderende wandeling ‘boven' de verschillende watertuinen.
Opening
Vlaams minister van werk, economie, innovatie en landbouw, Jo Brouns benadrukte bij de feestelijke opening het wetenschappelijk belang van een levende collectie water- en moerasplanten.
Plantentuin Meise koestert de ambitie om met een levende collectie water- en moerasplanten substantieel bij te dragen aan het behoud van plantensoorten voor de toekomst. Het ontwikkelen en beheren van een levende collectie water- en moerasplanten stelt heel specifieke horticulturele en logistieke eisen wegens de ecologische en kweektechnische vereisten. De nieuwe Eilandtuin van Plantentuin Meise biedt met de omringende waterlichamen en de zonnige ligging, de ideale startsituatie om een aantrekkelijke en duurzame water- en moerastuin te ontwikkelen, die plaats biedt aan een rijke collectie planten.
Ook Peter De Wilde, CEO ad interim van Toerisme Vlaanderen, was aanwezig op de opening van deze bijzondere tuin. Hij sprak in naam van Vlaams minister van justitie en handhaving, omgeving, energie en toerisme, Zuhal Demir. De tuin is immers het sluitstuk van het investeringsprogramma van Toerisme Vlaanderen ‘Plantentuin Meise 2.0’.
Ik ben opgetogen met deze nieuwe realisatie. Het is een extra troef voor de Plantentuin. De Eilandtuin toont wat de Plantentuin als toeristische attractie wil uitstralen: vernieuwende, belevende architectuur van hoog niveau, integraal toegankelijk en toch speels waardoor het een beleving wordt voor elke Plantentuinbezoeker. De Plantentuin zit als toeristische bestemming in de lift. In 2021 kwamen er maar liefst 227 689 bezoekers over de vloer, een record. Op 10 jaar tijd is het aantal bezoekers dus meer dan verdubbeld en daarmee zit de Plantentuin op schema om tegen 2025 op jaarbasis 250 000 bezoekers aan te trekken.
Peter De Wilde
CEO ad interim Toerisme Vlaanderen
De Eilandtuin is een onderdeel van het thema historische tuinen. Het romantische concept van een eiland (afzondering, exotisme, ruwheid ...) heeft bij de architecten Gijs Van Vaerenbergh en Atelier Arne Deruyter geleid tot de creatie van een gesloten moerastuin, waar je ‘binnen’ moet stappen. Eens het eiland volgroeid zal zijn, wisselt de dichte, volle begroeiing af met buitenkamers en open plekken, mysterieuze ruimtes waar je even weg bent van de open structuur en zichtassen van de Plantentuin.
Het eiland is fysiek geïsoleerd van de rest van de Plantentuin, terwijl het tegelijk van op diverse plaatsen rond de vijver zichtbaar is. Het is dus een geïsoleerde entiteit en tegelijk een opvallende bezienswaardigheid binnen het domein. Vanaf de oevers heb je geen volledig overzicht op wat zich op het eiland afspeelt, wat de bezoekers uitnodigt om op ontdekking te gaan.
Enkele cijfers
- Er werden reeds een aantal iconische soorten zoals watercipres (Metasequoia glyptostroboides), moerascipres (Taxodium distichum) en slangenden (Araucaria araucana) aangeplant die vorm geven aan de tuin; volgend plantseizoen volgt nog de aanplant van meer bomen en struiken, kruidachtige soorten water- en moerasplanten, een lijst van maar liefst meer dan 400 soorten.
- De zwevende wandelbrug is 430 m lang en rust op 142 stalen palen.
- De Eilandtuin heeft een oppervlakte van 4 435 m² en een oeverlengte van 736 m.
- De werken startten in juni 2021 en liepen af in mei 2022.
- De totale kostprijs van de Eilandtuin bedraagt 600 000 euro.
Over Plantentuin Meise
Plantentuin Meise is een internationaal centrum voor plantkunde en een geliefkoosde toeristische bestemming. De geschiedenis van de botanische tuin gaat terug tot 1797. De Plantentuin viert dit jaar dus zijn 225e verjaardag.
De Plantentuin beheert één van de grootste collecties levende planten van Europa. Die zijn niet alleen een aantrekkingspool voor bezoekers uit alle windstreken, maar vormen ook een wetenschappelijk en horticultureel instrument van wereldformaat. Wetenschappers bestuderen er de wereldwijde diversiteit van planten, paddenstoelen en wieren, van Antarctica tot de regenwouden van Congo.