Belevingstrails

Kijk binnen in Renaat Braems nieuwbouwwoning die dateert van 1957. Door zijn ogen beleven we het Deurne van de gouden jaren zestig. We rijden samen met de geest van de overleden architect van Berchem naar het Braemhuis. Daar leren we het huis van Braem kennen door de ogen van de latere bewoners en beheerders.  

Hoe authentiek is de beleving nu de meester er niet meer is? Wat betekent het om in een museum te wonen? Was het een goed idee om iemand in dit huis te laten wonen? Hoe gaat de beheerder dit verderzetten?

Praktisch

• Maximum aantal personen: 24 
• Locatie: Renaat Braemhuis in Deurne 
• Uur en plaats van afspraak: 9u, in het park aan de voorzijde van Station Antwerpen-Berchem
• Route: Vertrek vanuit Antwerpen-Berchem, via de tram naar het Braemhuis
• Begeleider: Veerle Viaene
   

Klaar voor de eerste editie van Stories Unfold in het Rubenskasteel in Zemst? Met dit gloednieuw topevenement bieden EventFlanders en Toerisme Vlaanderen een ambitieus en vernieuwend programma aan voor Vlaamse kastelen en tuinen. Via nieuwe herbestemmingen en ontsluitingen over meerdere jaren heen vertellen we het verhaal van een reeks landgoederen in Vlaanderen. Daarmee bouwt het plan ook aan de internationale reputatie van Vlaams erfgoed. Kennisopbouw, kennisdeling en verbinding binnen en vanuit het Vlaamse netwerk van landgoedeigenaars en – uitbaters staan centraal.  

Als absoluut pronkstuk van deze eerste Stories Unfold komt er een architecturaal paviljoen met ruimte voor horeca en een podium. De plek moet verbindend werken tussen mensen, maar ook met de natuur en zal de hoogste standaarden van (klimaat)duurzaamheid volgen. Via buurtvervlechting zal het project inzetten op de rol van het landgoed binnen de gemeenschap en het landschap.  

Hoe ervaren we de 400 jaar oude wereld van Rubens met een eigentijdse bril en hoe kijken we met de ogen van de meester naar het kasteeldomein vandaag? Zoekt de bezoeker een tijdloze droom of een hedendaagse plek? Hoe verzoenen we beide werelden en hoe zullen bezoekers vanaf 2027 het domein beleven? 

Praktisch

• Maximum aantal personen: 50  
• Locatie: Rubenskasteel in Zemst 
• Uur en plaats van afspraak: 9u, grote hal Station Antwerpen-Centraal. 
• Route: Vertrek vanuit Antwerpen-Centraal, met de bus naar Zemst
• Begeleiders: Kathleen Vancaester en Kristof Lataire
   

Immaterieel erfgoed in de vorm van geuren en klanken: hoe beleven mensen dat? Auteur Wendy Wauters vertelt honderduit over de geurende geschiedenis die aan de kathedraalmuren kleeft en in het Vleeshuis maken we kennis met de klanken van de stad. Daar ligt de focus op muziek en dans als een eeuwenoud verhaal van mensen. Een belangrijk deel van de werking van het Vleeshuis richt zich op lezingen en concerten met een zeer specifiek repertoire. Daarbij komen de collectie en de ermee verbonden verhalen aan bod.   

Wat vertelt immaterieel erfgoed over de geschiedenis, gebouwen en gebruiken in de stad? Spreek je hiermee nieuwe doelgroepen aan? Biedt het immateriële een extra laag voor de (internationale) bezoeker? Hoe verloopt de dialoog tussen materieel en immaterieel erfgoed best? Kun je immaterieel erfgoed in een semipublieke plek ontsluiten? Wat is de rol van de menselijke begeleider bij een bezoek? En volstaat digitale ontsluiting? 

Praktisch

• Maximum aantal personen: 40 
• Locatie: Kathedraal van Antwerpen en Vleeshuis
• Uur en plaats van afspraak: 9u, grote hal Station Antwerpen-Centraal
• Route: Te voet/tram vanaf Antwerpen-Centraal
• Begeleiders: Arno Beunens en Sophie Muyllaert

Ontdek de geschiedenis van Antwerpen als vestingstad op basis van extra duiding rond de weinige zichtbare restanten. De wandeling gaat van het station Antwerpen-Centraal naar de Kipdorpsite en via een wegtracé van de middeleeuwse vesten naar een visualisatie van de Blauwe Toren en de museale ruimte van het Keizersbastion. Vervolgens passeer je via de Leopoldplaats, de locatie van de voormalige Keizerspoort, en de Oudevaartplaats/Wapper, de vroegere vaart doorheen de vesten, nu ruien, en eindig je aan de Handelsbeurs. 

Hoe vertel je het verhaal van een bovengronds haast volledig verdwenen stadsomwalling aan een divers publiek? Hoe breng je de boodschap van een onleesbaar palimpsest over aan een leek? Beleeft de bezoeker de poort zoals ze er nu uitziet? Is beleving voldoende of is educatie nodig? Zijn er alternatieven? En werkt een toevallige ontdekking van archeologische resten goed?

Praktisch

• Maximum aantal personen: 20  
• Locatie: Leien
• Uur en plaats van afspraak: 9u30, grote hal Station Antwerpen-Centraal
• Route: Te voet vanuit Antwerpen-Centraal
• Begeleider: Marnix Pieters
   

Ga op stap met de directeur van de zoo en duik in het collectieve geheugen van de Vlaming. Het park vol bijzondere gebouwen en exotische dieren evolueerde steeds mee met zijn tijd en hield daarbij rekening met veranderende publiekswensen en dierennoden. Een aangename bezoekersbeleving, een aantrekkelijk aanbod op vlak van recreatie en horeca en oog voor erfgoedzorg en dierenwelzijn: het is een permanente uitdaging. Ook het onderhoud van dierenverblijven met erfgoedwaarde is een uitdaging. En dan mogen we de unieke kunst- en wetenschapscollecties, zoals het beeldenpark en het Zoo-archief, in bewaring bij het Felixpakhuis, niet vergeten.  

Hoe gaat de KMDA om met zijn geschiedenis? Hoe wordt het erfgoed - materieel en immaterieel - ingezet voor de beleving door de bezoeker? Kunnen de historische dierenverblijven en parkaanleg tegemoetkomen aan de wensen van een hedendaagse parkganger? Hoe gaat Antwerpen om met een van de weinige groene plekken in de stad? Hoe kun je een deel van de dierentuin publiek maken? 

Praktisch

• Maximum aantal personen: 25 
• Locatie: Zoo naast Antwerpen-Centraal
• Uur en plaats van afspraak: 9u30, grote hal Station Antwerpen-Centraal
• Begeleider: Evelyne Bardyn

We nemen de waterbus naar het pittoreske Scheldedorpje Lillo voor een bezoek aan fort Lillo, een van de oudste forten rond Antwerpen. Het fort, gebouwd in 1578, moest de militaire controle van de scheepvaart op de Schelde, de levensader van Antwerpen, verzekeren. Vanaf de steiger van Lillo zie je niet alleen de huisjes in het dorp opdoemen, maar heb je ook een weids uitzicht over de Antwerpse haven. Spot het Deurganckdok, Fort Liefkenshoek en zelfs Doel. De combinatie van een virtuele en fysieke erfgoedbeleving geeft een brede invulling aan het verleden, het heden en de toekomst van het eeuwenoude fort Lillo.  

Welke moderne digitale technieken en tools kun je inzetten om de erfgoedbeleving te verhogen? Hoe breng je een verhaal op maat van doelgroepen? Hoe schakel je erfgoed in als integrale oplossing voor toekomstige uitdagingen zoals klimaat, woonbeleid, toerisme …?  

Tijdens de terugvaart kun je als deelnemer reflecteren over deze ervaring en je mentaal voorbereiden op het wereldcafé in de namiddag. 

Praktisch

• Maximum aantal personen: 40 
• Locatie: Lillo
• Uur en plaats van afspraak: 8u30, Steenplein, begin van de wandelbrug naar het ponton
• Route: Vertrek vanuit het Steen in Antwerpen. Via de waterbus naar Lillo en terug. 
• Begeleider: Marc De Bie

Begraafplaatsen als culturele of toeristische plekken, het is een nieuwe evolutie. De tijd dat je er enkel nabestaanden aantrof is voorbij. Nu lokken ze buurtbewoners die willen ontspannen, toeristen die graven van beroemdheden zoeken en studenten die er boeiende leerstof vinden. Ook onze funeraire gewoonten zijn aan het veranderen. Natuurlijker begraven worden is aan een opmars bezig en dat heeft een impact op onze erfgoedbeleving.  

Wat is het toeristische potentieel van een begraafplaats? Wat zijn de do’s en don’ts op deze gevoelige plaatsen? Verwachten we een ander gedrag van rouwenden, buurtbewoners, toeristen en scholen? Hoe beleven die verschillende doelgroepen zo’n plek? Welke aanpassingen zijn nodig om in te spelen op de nieuwe noden van nabestaanden zonder de ervaring van andere doelgroepen te schaden? 

Praktisch

• Maximum aantal personen: 20 
• Locatie: Schoonselhof in Hoboken
• Uur en plaats van afspraak: 10u, ingang van het Schoonselhof (Krijgsbaan 100, bereikbaar met tram 10 vanuit Antwerpen-Centraal)
• Begeleider: Joeri Mertens
   

Welk verhaal schuilt achter de Carolus Borromeuskerk? Barokkerken zijn vormgegeven om rituelen, woorden en gezangen op een overweldigende manier een plaats te geven. Bezoekers zien vandaag de artistieke kwaliteiten van de gebouwen, maar zijn niet vertrouwd met de integrale beleving van de kerken als religieuze ruimten. Hoe vertaal je dit religieuze immateriële aspect? Heeft een toerist daar nood aan?  

In de herberg Quinten Matsys leeft de traditie van pot en pint na de hoogmis voort. Het oudste café van Antwerpen houdt de rijke Vlaamse biercultuur, als immaterieel erfgoed erkend door Unesco, levendig. Niet enkel het gerstenat, maar ook het typische interieur en de volksspelen dragen bij tot de beleving van die volkse cultuur. Het bruine café is bovendien een pleisterplaats van literaire verhalen. Meer dan stof genoeg om over na te denken.  

Praktisch

• Maximum aantal personen: 20  
• Locatie: Carolus Borromeuskerk en herbergcafé Quinten Matsys 
• Uur en plaats van afspraak: 9u, grote hal Station Antwerpen-Centraal
• Route: Te voet vanuit Antwerpen-Centraal
• Begeleider: Elise Hooft

Onzichtbaar erfgoed vlot toegankelijk maken: hoe doe je dat? We nemen je mee naar de tuin van het Rubenshuis, een archeologische site waar onder andere restanten van 200 geiten gevonden werden. De volgende stop is de winkel van chocolatier Dominique Persoone in het historische decor van het Koninklijk Paleis. De statige gevel van het paleis op de Meir straalt luxe uit. Het past perfect in deze buurt van stadspoorten, stadspaleizen, kunstenaarshuizen, beursgebouwen en handelspanden. De Handelsbeurs vormt de perfecte afsluiter van deze trail. 

Hoe komt het dat chocolatiers meestal floreren in historische panden, maar andere horecazaken vaak niet? Hoe ontsluit je een private woning met een museale collectie? Welke plannen heeft het Rubenshuis? Wat heeft de Handelsbeurs archeologisch te bieden? Wat is de beleving van een 19de-eeuws gebouw binnen een congrescontext?  

Praktisch

• Maximum aantal personen: 20  
• Locatie: Rubenshuis, Koninklijk Paleis op de Meir en Handelsbeurs 
• Uur en plaats van afspraak: 9u, grote hal Station Antwerpen-Centraal
• Route: Te voet vanuit Antwerpen-Centraal
• Begeleider: Sylvie Van de Waeter
   

Zin in een fietstochtje door historisch havengebied? We tonen je hoe vernieuwende en hedendaagse initiatieven verweven worden met waardevol industrieel erfgoed.   

We starten aan het Loodswezengebouw waar over enkele jaren de Smaakhaven komt, een culinair centrum dat dé thuishaven van gastronomisch Vlaanderen moet worden.  Aan de Scheldekaaien passeren we de grootste museumcollectie havenkranen ter wereld, stille getuigen van een industrieel verleden. Daarna gaan we richting de Antwerpse Brouw Compagnie voor een degustatie. Hier blaast Johan Van Dyck het verhaal van Seefbier, in de 19e eeuw het populairste bier van de stad, nieuw leven in.  

Hoe kan de beleving van een plek bijdragen aan het behoud van industrieel en immaterieel erfgoed? Hoe maak je industrieel en immaterieel erfgoed beleefbaar? ​Hoe ontwikkel je toeristische producten met de nodige aandacht voor het welzijn van de betrokken gemeenschappen?  

Praktisch

• Maximum aantal personen: 20 
• Locatie: Het eilandje 
• Uur en plaats van afspraak: 9u, grote hal Station Antwerpen-Centraal
• Route: Vanuit Antwerpen-Centraal met de fiets
• Begeleider: Nancy Thiels