Veelgestelde vragen

Toegankelijkheid aanpakken lijkt een hele klus. Maar het is geen alles-of-nietsverhaal. Je hoeft niet ineens alles perfect te doen. Begin gewoon stap voor stap met eenvoudige en budgetvriendelijke acties. Vaak doe je al meer dan je denkt.

Weet je niet goed waar te beginnen? Geen zorgen. We hebben 7 stappen opgelijst die je op weg zetten om je aanbod toegankelijk te maken.

En je staat er niet alleen voor. In Vlaanderen zijn er heel wat organisaties die je met plezier adviseren en begeleiden. Je vindt ze in een handig overzicht op de pagina “Coaching en vorming” 

Wist je dat 16% van de wereldbevolking leeft met een beperking? Dat zijn ongeveer 1,3 miljard mensen (WHO, 2023).

Alleen zijn heel wat beperkingen niet zichtbaar. Denk aan gehoorverlies, dementie, of een chronische aandoening. Veel mensen met een beperking reizen wél, maar kiezen enkel plekken waar ze zich welkom voelen en die op basis van hun noden aangepast zijn. Je gasten melden dit niet altijd, maar kunnen wél obstakels ervaren.

Lees hier waarom investeren in toegankelijk toerisme wel degelijk loont. 

Toegankelijkheid is meer dan een commerciële keuze. Het is ook een kwestie van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Je groeit mee met je klanten: naarmate zij ouder worden, nemen hun noden toe. Door nu te investeren, behoud je hun loyaliteit én trek je nieuwe doelgroepen aan.

Lees hier waarom investeren in toegankelijk toerisme wel degelijk loont. 

Toegankelijkheid verhoogt niet alleen het comfort voor mensen met een beperking, maar ook voor gezinnen met kinderwagens, ouderen of mensen met tijdelijke blessures. Beperkingen zijn ook niet altijd zichtbaar, denk aan mensen met gehoorverlies, dementie of een chronische aandoening. Zonder dat je het weet, kan je al heel wat mensen een toegankelijke beleving aangeboden hebben.  

Soms duurt het even voor nieuwe doelgroepen je ontdekken. Zeker als je je toegankelijke aanbod nog niet actief promoot. Je aanbod kan nog zo toegankelijk zijn, maar als niemand het weet, bereik je de juiste gasten niet. Promotie is dan ook cruciaal. 

We hebben enkele tips voor je opgelijst om je toegankelijk aanbod te promoten. 

Toegankelijker worden hoeft niet altijd duur te zijn. Kleine ingrepen maken vaak al een groot verschil. Denk aan duidelijke signalisatie, egale verlichting, voldoende hoge tafels, een wegneembare helling, een ringleiding of menukaarten in groot letterschrift. Je vindt een resem snel implementeerbare tips in de brochure “Een gastvrij onthaal voor iedereen”

💡 Tip:

Start je met een nieuwbouw- of renovatieproject? Dan is het slimmer en goedkoper om van bij de start rekening te houden met de prinicipes van Universal design. Zo voorkom je dure aanpassingen achteraf. 

Absoluut. Volledig toegankelijk? Dat bestaat haast nooit. Maar elke stap die je zet, maakt je aanbod waardevoller voor wie nét die drempel ervaart.

Denk aan een drempelloze inkom, duidelijke bewegwijzering of contrastkleuren in je interieur. Ook bezoekers met een visuele beperking of gehoorverlies hebben hier veel aan.  

Het klopt dat je op erfgoedlocaties rekening moet houden met specifieke regels. Het behoud van de erfgoedwaarde staat centraal. Dat betekent niet dat aanpassingen uitgesloten zijn. Integendeel: ook in historische panden zijn er mogelijkheden om de toegankelijkheid te verbeteren, zonder afbreuk te doen aan het karakter van het gebouw.

Met creativiteit, expertise en overleg kunnen oplossingen zoals liften, hellingen, multi-sensorische hulpmiddelen of digitale belevingselementen perfect geïntegreerd worden. Op een manier waarbij het erfgoed gerespecteerd wordt én de bezoekerservaring versterkt.

💡 Belangrijk: betrek alle partners van bij de start. Zet tijdig iedereen rond de tafel: je provinciale of stedelijke erfgoeddienst, het agentschap Onroerend Erfgoed en een toegankelijkheidsadviseur van Inter (Het Vlaams Expertisecentrum voor Toegankelijkheid).

Er zijn in Vlaanderen heel wat mooie voorbeelden van geslaagde toegankelijkheidsaanpassingen in kerken, kastelen en historische musea. Die tonen dat het kan zonder afbreuk te doen aan de authenticiteit en de charme van het gebouw. Het Sint-Baafsbezoekerscentrum is Gent is daar een uitstekend voorbeeld van. 

Toegankelijkheid gaat niet over beton gieten. Het kan perfect samengaan met natuurbehoud én -beleving. Er bestaan vandaag heel wat verschillende types toegankelijke ondergrond en verharding die geen afbreuk doen aan de omgeving.

Denk aan halfverharding, vlonderpaden of aangepaste uitkijkpunten. En wist je dat er ook hulpmiddelen bestaan zoals all-terrain rolstoelen of Swiss Tracs? Daarmee kunnen bezoekers ook zonder verharde paden volop van de natuur genieten. 

Laat je inspireren door Baerekracht: Expertisecentrum Toegankelijke Natuurbeleving

Toegankelijke infrastructuur is geen nadeel, maar net een meerwaarde voor alle gasten. Een toegankelijke ruimte is handig voor iemand met een beperking, maar evengoed voor een ouder met een buggy, een sporter met een blessure of een reiziger die extra comfort waardeert.

Kies voor slimme oplossingen die iedereen vlot kan gebruiken. Bijvoorbeeld: liftknoppen op een handige hoogte voor zittende én staande personen. Of egale vloeren zonder drempels die moeiteloos rolkoffers, buggy’s en rolstoelen toelaten.

Ook qua stijl hoef je geen toegevingen te doen. De keuze aan discrete, elegante hulpmiddelen groeit snel: wegneembare douchezitjes, wegklapbare beugels of designwastafels die rolstoeltoegankelijk zijn én mooi ogen. Het kan wel degelijk.

Toegankelijkheid hoeft niet op te vallen om voelbaar te zijn. Wat zichtbaar is, mag stijlvol zijn. Want op vakantie wil niemand zich patiënt voelen – wél welkom. 

In de praktijk is een aangepast toilet vaak op slot. De sleutel is af te halen aan het onthaal en enkel te gebruiken door wie duidelijk zichtbaar een beperking heeft.  

Maar stel je voor... wat als je de deur gewoon open laat?

Kies voor een uitnodigend pictogram dat meer toont dan alleen een rolstoel: bijvoorbeeld ook een baby of verzorgingstafel. Zo weten ouders dat ze er ook hun kindje kunnen verschonen en kunnen andere bezoekers er terecht wanneer dat nodig is.

Toegankelijkheid draait om uitnodigen, niet om uitsluiten. Zet letterlijk de deur open.