Jouw contactpersoon
Onze biodiversiteit staat onder druk. Deze nieuwe infrastructuur is broodnodig omdat bedreigde planten bewaren, meer dan ooit urgent is. Hier zal de Plantentuin bedreigde soorten voor uitsterven behoeden door ze te bewaren en te onderzoeken. Uniek in de wereld: De bezoeker krijgt de kans een blik achter de schermen te werpen op deze waardevolle wetenschappelijke planten- en zadencollecties.
Zonder planten is leven onmogelijk
Onze biodiversiteit gaat achteruit, en die achteruitgang gaat sneller dan ooit in de geschiedenis van de mensheid. Biodiversiteit is van levensbelang voor onze levenskwaliteit. Die belangrijke rol ervan is niet altijd direct zichtbaar, maar het is duidelijk dat onze hele samenleving gebouwd is op de ecosysteemdiensten, alle goederen en diensten die onze planeet ons biedt: van het voedsel dat we eten, over het hout waarmee we bouwen tot de medicatie die ons leven langer en gezonder maakt. Kortom, zonder planten is leven onmogelijk.
De bouw van de Groene Ark in Meise, een enorm kassencomplex van 7600 m² in het hart van de Plantentuin, is onontbeerlijk in deze strijd tegen het uitsterven van planten. Ze herbergt meer dan 10 000 soorten planten uit alle hoeken van de wereld, waarvan Plantentuin Meise telkens 3 exemplaren koestert voor toekomstige generaties.
Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale Economie en Landbouw:
In het recente verleden zijn al meer dan 571 plantensoorten uitgestorven. Voor hen is het te laat. Voor de met uitsterven bedreigde plantensoorten is het nog niet te laat. Wereldwijd kregen zowat 40 planten officieel het label ‘Extinct in the wild’ (‘Uitgestorven in het wild’). Dat is slechts het topje van de ijsberg. Maar er is eigenlijk technologisch geen excuus waarom plantensoorten nog zouden moeten uitsterven. Omdat Plantentuinen vaak hun laatste toevluchtsoord zijn, nu hun natuurlijke leefomgeving is vernield, is de Groene Ark een zeer belangrijke stap in de goede richting. Dit hoogtechnologische kassencomplex biedt onze onderzoekers en collectiebeheerders de gelegenheid om belangrijke vragen te beantwoorden. Hoe ziet de toekomst van de (bedreigde) planten eruit? Kunnen ze overleven en zich voortplanten in gevangenschap? En kunnen ze ooit terug naar het wild? Met hun kennis en praktijkervaring leveren ze een onschatbare bijdrage aan het behoud van de plantenbiodiversiteit.
De bank van hoop
Tegelijk met de Groene Ark huldigde de Plantentuin ook een gloednieuwe zadenbank in. Hier worden miljoenen zorgvuldig verzamelde zaden in een kleine ruimte bewaard en onder optimale omstandigheden opgeslagen. Dankzij deze zaden kunnen planten worden gereproduceerd en gebruikt in de onderzoeks- en beschermingsprogramma's, in het bijzonder voor de herintroductie van soorten en de versterking van bedreigde populaties in hun natuurlijke habitat.
Voedselzekerheid voor de toekomst
De Groene Ark en de zadenbank zijn een genetische bron van onschatbare waarde voor het selecteren van cultuurgewassen die bestand zijn tegen ziekten en klimaatverandering. De Plantentuin besteedt bijzondere aandacht aan wilde verwanten van gekweekte planten.
Koffie- en bananenplantages lijden bijvoorbeeld onder ziekten die veroorzaakt worden door klimaatverandering, met grote economische gevolgen. Door hun wilde verwanten te bewaren, zowel in de Groene Ark als in de zadenbank, proberen onderzoekers oplossingen te vinden voor de duurzame verbetering van deze voedingsgewassen.
Hiervoor zijn er nauwe samenwerkingsverbanden met o.a. the Alliance of Bioversity International en the International Center for Tropical Agriculture (CIAT), beiden lid van CGIAR een wereldwijd samenwerkingsverband dat organisaties verenigt die onderzoek doen naar voedselzekerheid.
Een nieuwe publiekstrekker
De Groene Ark biedt niet alleen onderdak aan bedreigde planten en een schat aan informatie voor onze onderzoekers, ze dient ook als bewustmaking voor de bezoeker, en als belangrijk instrument in ons educatieve aanbod.
Het bezoekerspaviljoen biedt direct zicht op de kassen met planten. Zo ontdekt het publiek in een oogopslag hoe de Plantentuin zorgt voor een veilige haven voor planten zonder dat de kwetsbare collecties betreden moeten worden. In dit paviljoen komen bezoekers meer te weten over de beschermingsprojecten van de Plantentuin, de bedreigingen voor plantensoorten over de hele wereld en manieren om betrokken te raken bij het zo broodnodige behoud van de biodiversiteit.
Ten slotte speelt de Groene Ark ook een rol in het behoud van groepen planten die belangrijk zijn voor het erfgoed. Onze Plantentuin zet zich bijvoorbeeld in voor het behoud van de genetische diversiteit van de oude Belgische tuinbouwsoorten en variëteiten van Begonia, Fuchsia en Codiaeum, evenals de azaleacultivars in pot die in de Groene Ark worden tentoongesteld.
Het paviljoen is door zijn bijzondere architectuur bovendien ook een aantrekkelijke ruimte die openstaat voor externe bedrijven voor MICE-activiteiten (Meetings, Incentives, Conferences & Events).
De zadenbank werd dan weer opgesmukt met een heus street art kunstwerk. In een metershoge muur wordt de aandacht getrokken op de bedreigde inheemse plantensoorten die een van de belangrijkste zadencollecties betreffen die in de zadenbank bewaard worden.
De voorbije jaren hebben we met Toerisme Vlaanderen kosten noch moeite gespaard om de Plantentuin verder uit te bouwen tot een echte trekpleister voor bezoekers uit binnen- en buitenland. De opening van de Groene Ark en de zadenbank vormt het prachtige sluitstuk van dit traject. Dat de bezoeker een blik achter de schermen kan werpen zorgt voor een werkelijk unieke beleving: in geen enkele andere plantentuin ter wereld kun je dat meemaken. Een bezoek aan de Plantentuin 2.0 is meer dan ooit een totaalbeleving waarin je alle hoeken van de wereld ontdekt en je tegelijk vol verwondering wandelt in een domein dat geschiedenis ademt. Behoud van natuur en biodiversiteit enerzijds, en een onvergetelijke bezoekerservaring anderzijds gaan er hand in hand. Een aanrader voor jong en oud.
Ultramoderne en energiezuinige kassen
22 hoogwaardige technologische kassen van 4, 6 of 10 meter hoog vormen samen de Groene Ark. De geavanceerde technologie zorgt voor optimale klimatologische omstandigheden voor elke plant, dankzij de vochtigheids- licht en temperatuurcondities die specifiek zijn voor elk deel van het serrecomplex. Ze bieden 4 verschillende temperatuurregimes en huisvesten zowel plantencollecties uit vochtige als droge klimaatzones.
Marc Reynders, wetenschappelijk beheerder collecties onder glas:
Deze nieuwe kassen, die we beschouwen als het echte kloppende hart van onze vorstgevoelige plantencollecties, beschikken over alle ruimte en technieken die nodig zijn om een levende plantencollectie optimaal te beheren: een technische ruimte die is uitgerust met de nieuwste technologie op het gebied van water- en klimaatregeling, een magazijn voor apparatuur, een brede corridor die ook dienst doet als werkruimte voor de tuiniers en 2 quarantainekassen. De warmste ruimtes zijn zo dicht mogelijk bij het centrum van het complex geplaatst, terwijl de omringende koelere kassen zijn voorzien van isolerende polycarbonaatpanelen of dubbel glas. Samen met de schaduw- en thermische schermen zorgt het voor een energiezuinig complex met een verbruik dat ruim 50% lager ligt in vergelijking met de vorige serres. De realisatie van de Groene Ark is dan ook een belangrijke stap voor de Plantentuin om klimaatneutraal te worden tegen 2045. Bovendien wordt al het regenwater opgevangen zodat er meerdere weken droogte overbrugd kunnen worden. Het gebruik van schaduw- en thermische schermen maakt de Groene Ark tot een energiezuinige infrastructuur, zoals voorzien in het Energetisch Masterplan van de Plantentuin.