Jouw contactpersoon
Een prachtige middeleeuwse stad én een moderne, toegankelijke plek. Gent is het allebei, mede dankzij toegankelijkheidsambtenaar Bart Vermandere. In de eindejaarsperiode trok hij met zijn team en een klankbordgroep van vrijwilligers naar de schitterende tentoonstelling ‘Lang leve de muziek’ in de Gentse Sint-Pietersabdij.
Tentoonstelling in de Sint-Pietersabdij
Een eeuwenoude stad als Gent, met haar kasseien en kronkelende straatjes, wordt niet zomaar een bakermat van toegankelijkheid. Bart zorgt ervoor dat zowel privé-initiatieven als stadsdiensten goed samenwerken rond toegankelijkheid. Daarvoor wordt hij omringd door zijn team, maar krijgt hij evengoed raad van een klankbordgroep van ervaringsdeskundigen.
Die groep bestaat uit een 20-tal mensen: Gentenaars met of zonder een beperking die zich inzetten voor toegankelijkheid. Ze zijn een onschatbare bron van kennis en praktijkervaring. Elke maand komt de groep samen om van gedachten te wisselen en om de toegankelijkheid van gebouwen of evenementen te onderzoeken.
Om hen te bedanken, trakteerde Bart hen op een bezoekje aan de wervelende tentoonstelling ‘Lang leve de muziek’, een ode aan 60 jaar liedjes in het Nederlands. Doorheen de abdij kuier je langs alle muzikale hoogtepunten van het Nederlandstalige lied in al haar vormen. Een fijne manier om het jaar af te sluiten en een kans om de toegankelijkheid van de Sint-Pietersabdij én de expo te testen.
Lang leve de muziek
Tijdens de expo zijn duizenden bijzondere stukken te zien, maar valt er ook veel te beluisteren. Als bezoeker krijg je een audiogids met 2 knoppen: ééntje om muziek af te spelen, en een andere om een woordje uitleg te horen. Bart: “Dat maakt het natuurlijk heel geschikt voor blinden en slechtzienden. Zij horen alle informatie rechtstreeks, en begeleiders hoeven niet voortdurend uit te leggen wat ze zien.”
“Vooraf wisten we al dat de abdij toegankelijk was”, vertelt Bart. “Via een lift raak je op elke verdieping, er is een aangepast toilet, en de ingang is nu bereikbaar via een helling met dubbele handgrepen en een automatische deur.”
Bij de aanwezige rolstoelgebruikers viel een kort parcours bij het onderdeel over protestliederen in de smaak. “Dat was maar een paar meter lang”, vertelt Bart. “Maar het was fijn dat je jezelf zowel te voet als in een rolstoel deel van een grote betoging kon wanen.”
Aanpassingen versus beleving
“Zulke uitstappen zijn niet alleen interessant om te leren welke aanpassingen een evenement toegankelijker maken”, gaat Bart verder. “Je ontdekt ook wanneer zoiets wel of geen zin heeft. Deze expo draait bijvoorbeeld rond muziek. Een tolk Vlaamse Gebarentaal kan dan veel informatie tolken, maar daar hebben de meeste dove mensen weinig boodschap aan. Zij hebben immers geen emotionele band met muziek.”
“Uit een evaluatie van de Gentse Feesten leerden we dat circusacts, dans en poppentheater veel interessanter zijn voor dove mensen, want daar valt de taalbarrière weg. Als stad is het slimmer om ook in te zetten op communicatie over zulke acts dan om louter tolken Vlaamse Gebarentaal aan te bieden bij evenementen die uitsluitend rond taal of geluid draaien.”
Ontwerpen voor iedereen
Bart is architect van opleiding. Natuurlijk heeft hij – naast beleving – dus ook aandacht voor fysieke aanpassingen voor mensen met een beperking. “We geven zo veel mogelijk de voorkeur aan ‘universal design’, ontwerpen voor iedereen”, zegt hij daar zelf over.
“Vanochtend ging ik bijvoorbeeld op bezoek bij een winkelier die een stadssubsidie ontving om de 2 traptreden aan de ingang van zijn zaak te vervangen door een helling. Hij vertelde mij dat hij het vaakst complimenten krijgt van oude mensen en jonge ouders met kinderwagens. Zij gaan de winkel nu ook gemakkelijker binnen.”
Verder op de ingeslagen weg
De rol van Bart als voltijds toegankelijkheidsambtenaar heeft een unieke invulling in Gent. Vaak is het een deeltaak bij een andere job, of wordt ze vooral bouwkundig ingevuld. Bart werkt zo breed mogelijk en coördineert de inspanningen die alle andere stadsdiensten leveren. Daar komt mobiliteit bij kijken, net als cultuur, feestelijkheden, openbaar domein, noem maar op.
Eén van de recentste realisaties rond toegankelijkheid is een voelmaquette in de nagelnieuwe stadsbibliotheek De Krook. Daarmee (her)ontdekken blinden iconische gebouwen van de Gentse binnenstad.
“Maar het belangrijkste blijft de feedback van mensen met een beperking”, zegt Bart. “Zo vertelde een rolstoelgebruiker me dat hij dit jaar veel meer andere rolstoelgebruikers zag op de Gentse Feesten. Dat is het mooist denkbare compliment, zeker omdat het heel ingewikkeld is om zo’n evenement vlot toegankelijk te maken.”
